Rodacy! Święcą się oto czasy nowe. Cudownie w oczach naszych dopełnia się przemienienie porządku europejskiego

[Akc. Rps 7737]

Jest to odezwa 17 polskich polityków (według liczby podpisów) przebywających na emigracji w Paryżu po upadku powstania listopadowego– senatorów i posłów sejmu powstańczego na emigracji (Wielka Emigracja) nazywających się „Gronem Sejmowym Polskim” na czele z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim (1770-1861) polskim i rosyjskim politykiem, ministrem spraw zagranicznych Imperium Rosyjskiego, senatorem-wojewodą, prezesem powstańczego Rządu Narodowego Królestwa Polskiego (1831), założycielem i przywódcą obozu konserwatywno-liberalnego na emigracji w Paryżu Hotelu Lambert.

Została wydana w dniu 26 maja 1848 r. w Paryżu, w czasie tzw. Wiosny Ludów – serii ludowych zrywów rewolucyjnych i narodowych, mających miejsce w Europie w latach 1848-1849, w tym na ziemiach polskich.

Sygnatariusze odezwy wzywają, aby w czasach „(...) dopełnienia się przemienienia porządku europejskiego (...)” Polacy dopomogli im w zebraniu sejmu ogólnonarodowego „(...) jednego ogniska działania (...) w któremby się ześrodkowały wszystkie luźne prace i dążenia patriotów (...)” do odzyskania przez Polskę niepodległości.

Dokument ten ma znaczenie dla badań nad polską emigracją popowstaniową tzw. Wielką Emigracją w czasie Wiosny Ludów. Dzięki niemu można poznać postawy polityczne części emigrantów, skupionych wokół ks. A.J. Czartoryskiego, wobec sprawy polskiej. Znane są również nazwiska niektórych posłów sejmu emigracyjnego, należących do stronnictwa konserwatywnego.

opracował Tomasz Stolarczyk

Bibliografia

  • Estreicher K., Bibliografia polska XIX. stólecia, t. 3, Kraków 1876, s. 271.
  • Feldman J., Sprawa polska w 1848 r., Kraków-Warszawa 1933.
  • Kalembka S., Wielka Emigracja: polskie wychodźstwo polityczne w latach 1831-1862, Warszawa 1971.
  • Skowronek J., Adam Jerzy Czartoryski 1770-1861, Warszawa 1994.
  • Wiosna Ludów, red. prowadzący P. Matusik, Poznań 2008.
  • Zurawski, R. P., W kręgu księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i Wielkiej Emigracji: studia i szkice, Kraków 2023.